Meer over code zwart

Huisartsen laveren met hun zorg tussen code oranje en rood. De vraag is of zíj door corona moeten afschalen, of dat het werk hanteerbaar blijft maar patiënten zélf wegblijven.

VWS en artsenorganisaties interpreteren ‘code zwart’ op een verschillende manier, zo meldt de Volkskrant vanochtend.

Zelfstandige klinieken kunnen hun personeel pas afstaan aan ziekenhuizen als code zwart is afgekondigd. Dat zegt branchevereniging Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN) in reactie op een uitspraak van demissionair coronaminister Hugo de Jonge.

Volgens demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zijn we nog ‘heel ver vandaan’ van code zwart in de ziekenhuizen. Hij ziet de uitspraken van de ziekenhuizen hierover vooral als een ‘uiting van grote zorg’.

Veel gespecialiseerde zorg – zoals openhartoperaties – kampt sinds corona met problemen doordat er onvoldoende ic-capaciteit beschikbaar is. Dat is alleen op te lossen door andere prioriteiten toe te kennen bij het verdelen van ic-bedden.

In Nederland is heel wat gediscussieerd over ‘code zwart’. In Suriname is deze fase in de coronacrisis op dit moment realiteit. Hoe is dat en welke lessen nemen Nederlandse artsen die bijsprongen mee terug?

Op Curaçao zijn de coronacijfers de afgelopen weken geëxplodeerd, waardoor de druk op de zorg enorm is. Extra hulp uit Nederland is nodig.

Stel dat patiënten of nabestaanden aangifte doen tegen zorgverleners omdat bij ‘code zwart’ geen ic-bed ter beschikking werd gesteld, dan zal het Openbaar Ministerie in de meeste gevallen niet overgaan tot strafrechtelijke stappen. Dat laat procureur-generaal Rinus Otte van het Openbaar Ministerie (OM) weten in een brief aan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.

Demissionair minister Tamara van Ark verwacht dat het nooit zal gebeuren, maar om er toch op voorbereid te zijn hebben, na de acute zorg, nu alle sectoren in de zorg plannen uitgewerkt voor ‘fase 3’ of ‘code zwart’. Nadat deze fase wordt afgekondigd door de minister voor Medische Zorg, staat de continuïteit van de meest noodzakelijke zorg centraal en kan de kwaliteit van zorg worden teruggeschroefd van een hoog naar een acceptabel niveau.

Op het moment dat in de coronacrisis (bijna) sprake is van ‘code zwart’ wordt een grote toeloop van patiënten verwacht in de verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen. Om zoveel mogelijk patiënten te kunnen helpen, wordt de medische zorg voor alle opgenomen patiënten dan teruggebracht tot de minimale noodzakelijke basiszorg.

Het kabinet steunt alsnog het gebruik van leeftijdscohorten bij de toekenning van schaarse ic-bedden. Dat heeft medisch minister Tamara van Ark maandag eind van de dag laten weten. Volgens haar is er toch voldoende draagvlak voor een ic-draaiboek met zulke leeftijdsselectie, nu er ook ‘brede politieke steun’ bestaat naast steun van zorgverleners en een aantal ouderenorganisaties.

Wat was je deze week weer goed bezig. Ik zag je in de Tweede Kamer achter het spreekgestoelte. Hevig transpirerend, volop in debat. Jesse, Lilian en Rob interrumpeerden je, maar je liet je niet van de wijs brengen. Met weidse armgebaren zette je je standpunt kracht bij. Die leeftijdsdiscriminatie bij Triage Code Zwart moet worden geschrapt, hoor ik je zeggen.

De politiek is kennelijk tegen leeftijdsdiscriminatie. Nu is het voor mij de vraag of dit iets is waar de politiek zich überhaupt mee mag bemoeien. Nog even los van de vraag of het enige zin heeft, want ik kan zonder lang na te denken diverse manieren verzinnen om onder deze wet uit te komen. De wet lijkt me onuitvoerbaar.

Het voornemen van minister Tamara van Ark voor Medische Zorg om met spoedwetgeving te verbieden dat op ic’s op leeftijd wordt getrieerd bij ‘code zwart’, stuit op weerstand in de Tweede Kamer. Een motie die dinsdag werd ingediend door D66-fractievoorzitter Rob Jetten werd onderschreven door Kamerleden van de VVD, ChristenUnie, GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren, DENK, Forum voor Democratie en Van Kooten-Arissen.

Minister Tamara van Ark werkt met spoed aan wetgeving om te verbieden dat bij ‘code zwart’ op basis van leeftijd of leeftijdscohorten wordt geselecteerd voor opname op de intensive care, als triage op medische gronden niet meer mogelijk is.

De gesprekken die de Federatie Medisch Specialisten en de KNMG hebben gevoerd met diverse vertegenwoordigers uit de zorg en ouderenbonden hebben niet geleid tot grote inhoudelijke aanpassingen van het ic-draaiboek.

Het draaiboek ic-triage (‘code zwart’) is een goede aanzet, maar mist vertaling naar de complexe praktijk. Dit voorstel werkt het nader uit en komt met een puntensysteem om bij een covidpandemie te bepalen wie een ic-bed krijgt en wie niet.

Wat moet er gebeuren als er door de coronacrisis onvoldoende ic-bedden zijn om alle patiënten die daarvoor in aanmerking komen te kunnen opnemen? Afgelopen weken is over deze vraag intensief overleg gevoerd tussen de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), de Federatie Medisch Specialisten, artsenfederatie KNMG en een adviesgroep van medisch ethici en hoogleraren medische ethiek.

Het hebben van een verstandelijke beperking mag geen contra-indicatie vormen voor een opname in het ziekenhuis of op de intensive care bij een eventuele besmetting met het SARS-CoV-2-virus. Dat stelt de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG) in een nieuwe leidraad.